Karnaval: Temporada ku ta kita maskarada

  • Origen di Karnaval:

For di fiestanan pagano na Roma i Gresia karnaval tin su orígen.  Bacchanalia ,Saturnalia ta algun di nan. Riba e fiestanan aki nan tabata duna e dios di kosecha Saturno i e dios di biña Bacchusonor. Durante e fiestanan  tur lei ku ta kontrola moralidat ta wordu abolese, e ta enserá sakrifisio di hende na  diosnan falsu, sèks parotín i bebe burachi. 

Di ei e palabra Karnaval-Bacchanal.

Boso bida tabata domina pa inmoralidat, pashon, buracheria, bakanal, paranda i adorashon di diosnan falsu….

1Pedro 4: 3
  • Kustumber di Disfrasa

Romanonan tabata konsiderá e luna di febrüari un temporada di limpiesa i ta e luna ku nan ana nobo ta kuminsa, durante kua nan tabatin ku kore ku spiritunan malu di wenter di fríaldat i skuridat, ya asina e klima lo ta sufisiente bon pa un bon kosecha.

Pa kore ku spiritunan malu nan tabata subi kaya ku maskarada bistí i disfrasa, esklavonan i shonan ta kambia di rol ku otro. Despues ku e kustumber a drenta Inglatera e fiesta di Saturnalia a bira ‘feast of fools’ i den otro paisnan Oropeo el’a bira ‘feast of ass’. Den e fiesta nan ta hasi cherche di e nansementu di Kristu, hungando e komedia di pesebre den misa i na final ta grita ‘hee-haw’ na luga di ‘amen’. Den siglo 15 iglesia katoliko a stop esaki, despues ku e parochianonan a sali kompletamente for di man.

Otro kustumber di maskarada i disfrasa, ta bini di Afrika, ritualmente enmaskara, nan ta kana den sirkulo pa kore ku spiritunan malu i pa onra defuntunan.

  • Kultura pagano den kristianismo

Te ku aña 300 tabata persiguí i kruelmente mata kristiannan na Roma; despues Emperador Konstantino a deklará libertat kristian. 

Pa motibu ku no tabata persiguí kristiannan mas i kristianismo a bira algu popular, hopi pagano a bira kristian sin ku nan a tende e Evangelio of berdaderamente kombertí. E fiestanan ta fundá riba kreensia pagano i kultura di Oropa bárbaro, iglesia Katóliko Romano no por a saka nan afó. Finalmente a akseptá nan i nan a bira parti di e aktividatnan di iglesia. 

Asin’aki hopi di e fiestanan a drenta kristianismo i haña otro nòmber. 

Manera Haloween na òktober, e fiestanan di febrüari a bin haña e nòmber Karnaval. Temporada di karnaval ta kumisa +/- 6 di januari  i kaba e djadumingu depues di djarason di shinishi, shete siman prome ku pasku di resurekshon, ‘Easter’ kumisa.

  • Orígen di e nòmber Karnaval

Ta bini di e palabra latino “Carnevale” Carnem (karni) i levare (kita) ku ta nifiká, kita karni of sin karni.

Karnaval ta un fiesta di delisia i di goso karnal. Hopi kantika di karnaval ta di dòbel sintí ku ta enkurashá hende pa lubidá riba Dios un ratu i djòdjò bai.(ku tur su konsekuensianan) Pues kome pa loko, bebe fuma, hasi kosnan inmoral, promé ku e 40 dianan di reflekshon yega ku yama kuaresma ku ta nifiká arepentí.

Den kuaresma taapstené di karni i paranda pa por keda

limpiá di tur piká ku a hasí durante di e fiesta. (supuestamente)

Asina e kustumber a pasa di Roma pa Spaña, Portugal i Fransia.

  • Karnaval tambe ta konosí komo Mardi Gras

E nòmber aki ta nifiká “Djamars Vèt” na franses, ku ta e último dia di karnaval i e último oportunidat di gosa di kuminda i bibida promé ku e djarason di shinishi. 1699: Mardi Gras a drenta Merka na New Orleans dor di un eksploradó franses ku yama Iberville.

Na New Orleans te ahinda tin kaya prinsipal yamá na su nomber.

  • Karnaval na Kòrsou 

Oropeanonan ku a bin pa negoshi di sklabitut tabata selebrá karnaval den nan klupnan. 

Den añanan ’60 karnaval a subi kaya huntu ku e ritmo di tumba i Kòrsou a haña su karnaval. Awendia nan ta bisa ku e ta nos kultura, komo sifuera e ta algu di siglonan di antepasadonan, pero e no tabat eksistí na Kòrsou mes  promé ku esei.

Den kada país karnaval a drenta di un otro forma huntu ku Katolisismo. Esei ta pone hende kere ku e ta un fiesta Kristian, pero e no tin nada di haber ku e Rabi hudiu ku yama Hesus di Nazarèt. Lei Hudiu di Moises ta prohibí e fiestanan aki klaramente, pesei nan no por a bini di Hesus. 

Kon Dios por ta di akuerdo anto?

Kon por bendishoná Karnaval anto?

I si e ta algu bendishoná, dikon tantu desgrasia i aktonan inmoral?

Nos tin ku evaluá nos kultura i drecha loke a bai malu. Kriminalidat, bo por bisa, tambe a bira parti di nos kultura, pero nos no por broma kuné. Asina tambe, si nos ke ta un país kristian di bèrdat, nos mester sigui ku e proseso di madures kristian i laga patras loke no ta di Kristu.Hende ta kreá pa adorá i tin komunion ku Dios. Lo ta bon si nos kultura ta enserá: bai iglesia ku kanto i alegria (Salmo 100:4), lesa Beibel, hasi orashon, bisti desente, hasi deporte, yuda pober i enfermo, i lanta nos yunan den bon kaminda. Esaki e ora ei ta trese prosperidat i satisfakshon den nos país.

Nos no tin nodi di sakrifiká nos dignidat, pa supuestamente nos haña entrada di turismo di Karnaval.

I hasta si turismo trese algu di plaka, e mesun sèn ta paga e polisnan overtaim kuné (Naf.150.000 na aña 2006) i Dios sa kuantu mas ta saka pa festival di tumba (Dept. di Kultura), Selikor, Hospital i e embarasonan pafó di matrimonio ku e konsekuensianan pa henter komunidat, etc.

  • Rei Momo (lesa: Daniel 3):

Te ainda tin adorashon di diosnan falsu.

Den Ñapa Amigoe di februari 2002, tabatin un artíkulo di Rei Momo i su importansia pa hopi hende aki na Kòrsou i di kon nan ta kima e pòpchi na final di karnaval. 

E persona ku ta traha e pòpchi ta splika ku Rei Momo ta un símbolo bibu ku un poder misterioso.  

Pues no solamente un pòpchi.

E ta bisa: 

  • Ku e ta un fiesta pagano. Antes nan tabata kima un hende bibu, pa bai ku piká di tur hende.
  • Ku Momo a pèrdè balor ultimamente. Antes ta den òptògt nan ta kargu’é i mas e hendenan alab’é mas bida e ta haña i ora di kimamentu ta tira pida di disfras den e kandela i hasi un deseo.
  • Ku Gezaghebberòf un persona importante di e pais mester hasi dies deseo durante di e kimamentu, pa kos bai bon ku e isla. 
  • Ku no mag bira lomba pa e pòpchi, pasó e ta konsiderá esaki falta di rèspèt
  • Ku hopi kos por pasa, dependé kon e kimamentu bai

E pòpchi ta supose di kima kompleto den 30 min.  -ku despues di kima Momo no mag di toka mas pa rèspèt na e pòpchi.

Pues hopi superstishon ku no ta kuadra ku un sivilisashon kristian.

  • Kiko awor? 

Awor nos sa kiko hende ta kere, pero kiko Dios ta pensa di tur esakinan?

Ounke karnaval (i kosnan rondó di djé) no ta e úniko tentashon ku tin, e ta un tentashon fuerte pa hopi hende. E ta un kos ku hende ta spera kasi henter aña ariba pasó sin dje nan bida ta laf, pero nos ke atvertibo i deskurashabo di partisipá. Tin masha hopi otro kos ku bo por hasi ku ta dibertí i ala bes ta bon pa bo, i ta duna muchu mas satisfakshon.

Asta si bo partisipá inosentemente, bo ta kontribuí ku un evento i filosofia ku ta hiba otro hende den pèrdishon.

I bo mes tampoko lo no keda asina inosente mas.

No partisispa na e aktonan inutil di hendenan ku ta biba den skuridat, pero ekspone nan akto.

Efesionan 5:11

Nos no mag di traha niun imagen di niun dios den niun forma, Dios ta kastigá esnan ku ta hasi e kosnan aki te den di kuater generashon.

Eksodo 20:1-6

Niun hende no por sirbi dos dios, lo e odia esun i stima e otro. Lo e pega un na su kurason i menospresiá e otro. Ta imposibel sirbi Dios i mamon.

Mateus 6:24

Hesus di: “Si bo stimami bo ta warda mi manda- mentunan”

Huan 14:23

Ta kima e pòpchi pa e bai ku piká di tur hende. Esaki ta un imitashon satániko di e sakrifisio ku Kristu a hasi. Kristu ta e úniko ku a muri pa nos pikánan. 

Huan 3:16

Tambe nan ta bisa ku hende su pikánan ta wòrdu pordoná den kuaresma (ku ta nifiká arepentí), pero Beibel ta bisa “Bai i no peka mas.” Ku otro palabra,  mester tin duele di bo pikánan ku e intenshon i deseo sinsero di no hasi meskos mas, sino e no ta arepentimento berdadero, ku konsekuensia ku no tin pordon. Bo no por bai òf partisipá na un fiesta asina kontra Dios, anto kere ku Dios lo komprondé, sabiendo bon bon ku otro aña ta meskos tin.

Dios, komo último Hues, no ke kondená niun hende, pesei den Su amor pa hende, El a proveé un manera pa skapa kondenashon. 

Kon nos por haña pordon di nos pikánan? 

Anto kon un hende por biba na pas ku Señor?

  • Lokual Dios a hasi:
  1. Komo bon Hues, un Dios sumamente Santu i Rekto mester kondena na kandela di fiernu tur pekador (kibrado di Ley moral di Dios) (Romanonan 3:10),  pero E’la provee un salida for di e kondenashon. (Echonan 17:30)
  2. Hesus a muri na e krus pa paga e but pa bo. El a wòrdu derá i a lanta for di morto. (Romanonan 10:9-19)
  • Kiko ami tin ku hasi?
  1. Humilia mi mes i atmití ku mi ta un pekador.  2) Arepentí sinseramente di tur mi pikánan, bira lomba pa pika, invitá Hesus bin biba den mi kurason pa E sea mi Señor i Salbador. (Romanonan 10:13)

Bo por bisa: “Señor Hesus, mi ta un pekador i mester di pordon. Mi ta kere i mi ta gradisibu ku Bo a deramá bo sanger presioso na e krus i a paga e preis pa mi pikánan. Mi tin duele di tur mi pikánan i awor mi ta invitá Bo pa bin biba den mi kurason i sea mi Salbador personal. Yenami ku

Bo spiritu pa mi krese den Bo imagen i no peka mas”

Si bo a konfia Señor Hesus komo bo Salbador, bo a kaba di kuminsá un bida nobo kunE.

Kuminsá lesa bo Beibel i hasi orashon tur dia, buska un iglesia kaminda tin otro hende manera bo ku ke biba pa Dios di bèrdat, (Hebr. 10:25) i konta otro di bo eksperensia.

Hesus a bisé: “Ami ta e kaminda, bèrdat i bida; ni un hende no ta yega serka Tata, si no pa medio di Mi.”

Huan 14:6

Copy Right. Produsí 2004, pa S. Flores, Iglesia Hosanna

Salña 135, Tel 465-2562, hosannacuracao@hotmail.com

Download links for the PDF version:

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Twitter picture

You are commenting using your Twitter account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

%d bloggers like this: